Werkgroep Molenbiotoop 2024

De molenbiotoop vereist constante aandacht om ontwikkelingen die bedreigend zijn voor het functioneren (door verminderde windvang en turbulentie) en de zichtbaarheid van de molen in beeld te krijgen en daarop waar mogelijk te reageren. 2024 was wat betreft lopende ontwikkelingen min of meer een voortzetting van 2023.

In hoofdzaak zijn er drie actuele situaties van gebiedsontwikkeling in Alkmaar die direct invloed heeft op de molenbiotoop:

• Kanaalzone: langs het Noordhollands Kanaal zijn ontwikkellocaties in planning en uitvoering om met name te voorzien in woningbouw. Dit strekt zich ruwweg uit vanaf industrieterrein Oudorp tot de Koedijker vlotbrug. Hier vraagt met name het gebied tussen de Viaanse Molen en de Sluismolen om aandacht.
• Omgeving station Alkmaar Noord: de eerste aanzet is de voormalige PostNL locatie aan de Hertog Aalbrechtweg, maar strekt zich feitelijk uit tot het gebied langs de spoorlijn tot de Hoornse Vaart tussen de Zeswielen en sportcomplex Hoornse Vaart.
• N9 ter hoogte van de braakliggende gronden van voormalige Claus Partyhouse en aansluitende percelen, met ontwikkelingen voor realisatie van een hotel (Van der Valk) en een kantorencomplex (Klaver) net binnen de molenbiotoop van de Robonsbosmolen.

Omgeving station Alkmaar Noord (nabij onze strijkmolens, Molenkade)
De voormalige PostNL locatie zal worden ontwikkeld met het bouwplan Microcity the Future. (2021 een zienswijze ingediend op het ontwerpbestemmingsplan, zonder wijziging van het ontwerp bestemmingsplan. Ter visie legging van het bestemmingsplan zelf de melding van deze ter visie legging gemist.).
Juli 2023 ontving MSA bericht van de gemeente inzake “vooroverleg 3.1.1 Bro concept ontwerp wijzigingsplan Hertog Aalbrechtweg 1, Microcity the Future” Dit betreft een wijziging op dit vastgestelde bestemmingsplan, waarbij het aantal woningen zal worden verhoogd van 360 naar 440 stuks, ten koste van een deel van de voorziene winkelruimte. Een en ander binnen de reeds vastgestelde bouwvolumes en hoogten. MSA heeft aangegeven hier geen bezwaar tegen te hebben omdat de bouwvolumes en hoogten reeds vastgesteld zijn en niet meer wijzigen. (Wat niet wegneemt dat die wat MSA betreft de biotoopnorm wel flink overschrijden, maar onze bezwaren zijn niet gehonoreerd.)
Naderhand (rond december) kwam aan het licht dat deze wijziging wel impact heeft op de parkeerruimte die voor de woningen is voorzien. Die komt mogelijk/waarschijnlijk buiten het bouwplan te liggen, mogelijk op de locatie naast het Van der Mey college en mogelijk als bovengrondse parkeergarage. Hierop heeft MSA begin 2024 een beroep ingediend bij Gedeputeerde Staten van Noord Holland. Dit heeft tot gevolg gehad dat in de eerste plaats de gemeente (de projectgroep die deze ontwikkelingen begeleid) contact heeft opgenomen met MSA om ons beter te betrekken bij de ontwikkelingen in dit gebied. En in de tweede plaatst dat de ontwikkelaar contact heeft gezocht met de secretaris om in gesprek te gaan.
Er zijn afspraken gemaakt over de verdere uitwerking van MicroCity The Future, ten aanzien van CFD-onderzoeken met als doel de windverstoring voor zover mogelijk te beperken. Het bouwvolume zal niet meer aangepast worden, maar mogelijk is er door de vormgeving van de bouwwerken een verbetering te realiseren die de windhinder minimaliseert bij behoud van dat bouwvolume. (De resultaten die bij de Robonsbosmolen zijn behaald laten zien dat hierin wel iets mogelijk kan zijn.)
Voorwaarde was wel dat MSA het beroep zou intrekken.
Dat is gebeurd. Aan een kant wel jammer, omdat er nu geen inhoudelijke behandeling is geweest op de argumentatie die MSA heeft aangevoerd op de onvolkomenheden in het CFD-rapport, dat concludeert dat de windhinder door dat bouwblok wel mee valt. Er valt nogal wat af te dingen op die rapporten, en het zou mooi zijn als een orgaan als Gedeputeerde Staten daar eens een oordeel op zou geven. Maar, er is geen garantie dat dit inhoudelijk ook gebeurd zou zijn en MSA is blij dat naar aanleiding van het ingediende beroep vanuit de gemeente meer erkenning is gekomen dat MSA en de molenbiotoop een factor is waar rekening mee gehouden dient te worden.

De locatie naast het Van der Mey college is nog in de race voor nieuwbouw van de Internationale School die nu nog in Bergen is gehuisvest. In november 2022 was in de media een artikel geplaatst dat de verhuizing van deze school is uitgesteld naar 2028. Daarbij werd gemeld dat de omgevingsvergunning ingediend zal worden en oplevering in 2028 gepland is.

In december 2021 was besloten de Europese School te verhuizen naar de Hertog Aalbrechtweg (tegenover onze Molen C) onder de voorwaarde dat het terrein op 1 januari 2023 bouwrijp zou zijn. Wegens de gemeenteverkiezingen is dit uitgesteld geraakt en die eis door het ministerie van OCW laten vallen. Vervolgens besloot het ministerie dat het bidbook van Alkmaar herzien moest worden.

In beide gevallen, parkeren of school, blijft MSA deze zaken in de gaten houden om de gevolgen voor de molenbiotoop te monitoren en indien mogelijk bij dat proces betrokken te blijven.

Gemeente Alkmaar heeft wel zorgelijke plannen met ontwikkeling van gebieden in de kanaaloever zone, waarbij in het gebied tussen Viaanse molen en Sluismolen hoogbouw voor woningen en kantoren is gedacht, met maximale hoogten tot 50m. Het voormalige kantorencomplex van PEN (ook wel PEN-dorp of kabouterdorp genoemd) is het verste in de herontwikkeling, maar ligt net buiten de molenbiotoop tussen beide molens in. De voorgenomen hoogbouw zal nabij deze locatie gelegen zijn. Voor de overige delen van het gebied blijft MSA de zaken kritisch volgen.

Robonsbosmolen
Op het terrein van voorheen Claus Partyhouse en een naastgelegen perceel beiden ten noorden van de Wielerbaan langs de N9, zijn ontwikkelaars bezig met plannen van een hotel (Van der Valk) en een kantorencomplex (Klaver). Beide plannen vallen nog net binnen de molenbeschermingszone van de Robonsbosmolen. Er is door de betrokken architect wel een windtunnelonderzoek (CFD-simulatie, alles wordt tegenwoordig met eindige elementen software berekend) uitgevoerd. Het hotel met een toren van 45m hoog geeft daarbij relatief minder windverstoring dan het voorgenomen kantorenblok, dat met 23m hoogte de geldende biotoopnorm daar overschrijdt. De molenaar onderhoudt in hoofdzaak het contact met de architect en de firma die het CFD-onderzoek uitvoert en levert daar rectie op. Tussen deze molenaar en ondergetekende is daarover intensief contact geweest, met ruggespraak met Agnes de Boer (DHM, molenbiotoop), wat heeft geleid tot een iets aangepaste vorm van het kantorencomplex: door het afronden van de hoeken van deze gebouwen is de windreductie geminimaliseerd tot 5,5%, waar dat eerder veel hoger lag. De biotoopnorm van De Hollandsche Molen stelt 5% reductie als maximaal aanvaardbaar.
Al met al mag dit resultaat als bevredigend beschouwd worden en is er hier ook een klein succesje behaald.

Korenmolen De Groot, beter bekend als de Molen van Piet
Hier is MSA gevraagd om een reactie op een motie van John van Rhee (VVD Alkmaar) teneinde de windvang van deze molen te verbeteren, door aanpassing van het hoge groen op het Bolwerk rond de molen. Uiteindelijk is heeft deze otie geresulteerd in een besluit tot aanpassing van het Bolwerk. De werkzaamheden zijn inmiddels gereed en de Molen van Piet is vanaf de Kennemersingel en de Kennemerstraatweg veel beter zichtbaar. De windvang is ook verbeterd en de molen draait weer vaker.
MSA hoopt dat dit resultaat ook voor de andere molens in de gemeente positief bijdraagt in het belang van het behoud van een goede molenbiotoop.

Ook de molenbiotoop rond de eigen molens blijft onze aandacht houden, waarbij de inrichting van de molenerven zeker een aandachtspunt is. Molenerven zijn onderdeel van de presentatie van ons erfgoed, en dienen een voorbeeldfunctie.
De molenaars zijn zelf ook actief om de molenbiotoop buiten de molenerven waar mogelijk te verbeteren en informeren het bestuur over biotoopzaken rond de molens die zij opmerken.

Tot zover 2024,
Werkgroep Molenbiotoop, Andreas de Vos