Werkgroep molenonderhoud 2021
De werkgroep Molenonderhoud bestaat uit bestuurslid Andreas de Vos en aanvullend Geert Liefting.
In 2021 is weer veel werk verzet om het molenbezit van Molenstichting Alkmaar en Omstreken in goede staat te
krijgen en houden. Dit betreft niet alleen de molens zelf (bouwkundig), maar ook het erf dat toch bepalend is
voor het beeld rond de molens. Het streven is een zo goed mogelijk beeld van de molens in hun
bedrijfsvaardige tijd te geven. Samen met het draaien/malen van de molens vormt dit de presentatie van dit
erfgoed. Het bestuur doet dit niet alleen, dankzij de hulp van onze molenaars en vrijwilligers die zij ter
assistentie inschakelen wordt hier in grote mate aan bijgedragen.
- 2021 is het derde loopjaar van de SIM die in 2018 is aangevraagd en toegekend,
- Waar nodig zijn bij de diverse molens controles en onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd aan de cvketels,
brandblusapparatuur en de bliksemafleiderinstallatie. - In opdracht van Provincie Noord-Holland de vernieuwing van de beschoeiïng langs de Molenkade en
door de Beens Groep uitgevoerd (begonnen novenber 2020) en in het voorjaar van 2021 opgeleverd.
Bij de molenerven worden de damwanden gedrukt om trillingen en schade te voorkomen. Tussen de
molens wordt de damwand getrild. - De beschoeiing bij de Ambachtsmolen, eigendom van MSA, is in opdracht van MSA vernieuwd door de
firma J.P. Schilder BV en in februari 2021 opgeleverd.
Molenroeden strijkmolens:
Na de voorbereidingen voor het vernieuwen van de wiekenkruisen bij de strijkmolens B, D en E is in 2021
opdracht gegeven aan de firma J. Th. Poland te Oterleek. De firma Vaags Molenwerken te Aalten heeft daarbij
de opdracht voor het fabriceren van de potroeden. Half augustus 2021 is het ontwerp door Vaags afgegeven en
door MSA goedgekeurd. Omdat de prijzen van materiaal (staal, hout) en de levertijden daarvan steeds meer
omhoog gaan is de verwachting dat ergens tegen het einde van 2022 de roeden pas afgeleverd gaan worden.
Doordat bij Bovenmolen G van de Schermer Molens Stichting onverwacht een roede afbrak (deze was gedacht
later vernieuwd te worden, terwijl de buitenroede al gepland was dat jaar vervangen te gaan worden), heeft
MSA in overleg de productie van deze extra roede wat voorrang te geven boven de 6 roeden die MSA net in
opdracht had gegeven. Vaags maakt ze immers. Hierdoor kon de extra roede voor Bovenmolen G toch gelijk
met die al gemaakte buitenroede geleverd en gestoken gaan worden.
Omdat de roeden van de Ambachtsmolen de oudste zijn van onze molenroeden binnen MSA gaan we in 2022
beginnen aan het traject voor de vervanging hiervan. Deze worden gewoon gelast, omdat de Ambachtsmolen
nooit potroeden heeft gehad, maar tot de huidige houten roeden (4 enden, een haspelkruis) had.
De Bosmolen
(fam. Heere):
De tellerstand leek wat lager dan normaal, bij controle bleek het hamertje van de teller niet meer te bewegen.
Met een drupje naaimachine olie opgelost.
Onderhoudswerk:
- Geteerd: met bruine teer, de weeg, hekken bij de molen en aan de weg, waterloopdekken, kroosbrug;
- Roeden: wegens roestvorming op de lassen van de kikkers een aantal daarvan weer geconserveerd
(kaal maken, 2x menie en dan ijzerlak). Probleem is dat verkeerd lasmateriaal is gebruikt om de kikkers
op de roeden te lassen, dit geeft galvanische werking met corrosie tot gevolg; - Reparatie van kistraam aan westzijde en zuidzijde, een rietplank door hout in te boeten. Ook de
achterbalk gerepareerd: uitfrezen van verrot hout en inboeten van droog hout;; - Lekkage wachtdeur: met een tijdelijke oplossing verholpen, die lijkt succesvol en wordt gemonitord;
- Schilderen: de twee natte kanten van de schuur; de kuip en rietplanken van de molen, achterbalk en
achterkeuvelens, de vangstok (naar binnen gehaald in de kap). Tevens de beide kamers (oost en west)
van de molen. - Het boven en onder vangtouw vervangen
- De kammen van het vijzelwiel gesmeerd met varkensreuzel vanwege het verschilveren van het
oppervlak van deze kammen. Dit is een proef/test. - De rietdekker heeft enig herstel op de kap uitgevoerd
Groot onderhoudswerk voor de (nabije) toekomst (reeds gemeld in 2020, voor volgende SIM periode): - Roeden strijken voor controle en conserveren van het deel in de askop en vernieuwen van tuigage. Dit
is inmiddels 27 jaar oud; - 3 velden riet op het achtkant (van 1977, bij de restauratie in 1992 niet vernieuwd) en riet op de kap
vernieuwen.
Molen B
(fam. Groot):
Onderhoudswerk:
- Door de rietdekker is de onderste 1,5 van de 4 velden aan de ZW zijde doorgestopt. Naar inschatting
van de rietdekker zou het riet op deze velden dan nog wel ongeveer 10 jaar kunnen blijven zitten. - Door JKlein Texas is het gaashek rond het molenerf langs het fietspad vernieuwd.
- Offerte aangevraagd voor:
– Het schilderen/teren van de gehele kap;
– Hetstel van de achterbalk (met advies);
– Herstel voorwolf indien nodig (advies);
Molen C
(fam. Van der Lende):
- Door Klein Texas is het gaashek langs het fietspad aan de einden hersteld (onkosten vergoed door
Beens Groep, schade ten gevolge van de werkzaamheden aan de walbeschoeiïng). In het hek is gelijk
een looppoortje aangebracht en de aansluiting met het verplaatste damhek aangepast. - Offerte aangevraagd voor:
– Het schilderen/teren van de gehele kap;
– Herstel voorwolf en verhelpen lekkage;
– Geheel schilderen gevlucht inclusief herstel van rotte plekken in voorzoom;
– Doorhalen van de roeden
– Een en ander uit te voeren in 2021, schilderwerk in voorjaar 2022 (wegens seizoen lukte dit niet
meer in 2021)
Voor 2022:
- herstel veiligheidshek na oeverwerkzaamheden;
- veiligheidshek langs nieuwe beschoeiing langs de vaart en ophogen erf (talud)
Molen D
(fam. Kreuning):
- Door de molenaar zijn alle hekken rond de molen, de toegangshekken en het schouwbord geschilderd;
- Na tussen de askop en stormschild gewikkeld raken van 1 van de 2 geleende (zeer oude) molenzeilen
bleek dat het waterbord verrot was. Dit is vervangen en de rest van de schade aan de platen boven de
as is hersteld.(Poland) - Losse schoor van hangenier vastgezet, deuren en ramen voorzien van isolatie (tochtstrippen) (Poland).
- Het rietdek boven aan de romp is opgeklopt zodat het weer stevig vast zit. (Rietdekker ’t Eiland)
- Door Klein Texas is het gaashek langs het fietspad aan de einden hersteld (onkosten vergoed door
Beens Groep, schade ten gevolge van de werkzaamheden aan de walbeschoeiïng). - Offerte aangevraagd voor:
– Het schilderen/teren van de gehele kap;
– Een en ander uit te voeren in 2021, schilderwerk in voorjaar 2022 (wegens seizoen lukte dit
niet meer in 2021)
Molen E
(fam. Van den Aakster):
- Door Klein Texas is het gaashek langs het fietspad aan de einden hersteld (onkosten vergoed door
Beens Groep, schade ten gevolge van de werkzaamheden aan de walbeschoeiïng). - Offerte aangevraagd voor:
– Het schilderen/teren van de gehele kap;
– Vernieuwen van de vang en aanbrengen pal;
– Vervangen van de beide deuren;
– Herstel van het kozijn Noord-kamer (groene kamer).
– Een en ander uit te voeren in 2021, schilderwerk in voorjaar 2022 (wegens seizoen lukte dit niet
meer in 2021) - Betonplex schot (grondkering) van de voorwaterloop is verrot waardoor de grond in de waterloop zakt.
Door het vele puin is handmatig graven geen optie. Oplossing in 2021/2022? - Lage deel van het erf (de oude Schermerboezem) staat in het natte najaar geregeld onder water. In het
verleden was er nabij de oude schuur een greppel met kolk met onbekende afvoer, welke met het
verwijderen van deze schuur en het egaliseren zijn toegedekt met grond. Mogelijk weer opgraven en in
gebruik nemen. - Water in de achterwaterloop stijgt in de natte periode en zoekt zijn weg naar de voorwaterloop (en
mogelijk de kelders).
Voor 2022/2023:
- Hout van hekwerk gevlucht wordt slecht bij de wervels (vervanging bij nieuw gevlucht);
- Zeilen zijn op (vervanging bij nieuw gevlucht).
Ambachtsmolen
(fam. Kuijper):
- Aanhelen schelpenpad langs vernieuwde beschoeiïng;
- Vervangen onderdorpel raam zuidzijde;
- Doorspijkeren wiekenkruis;
- Kleine reparaties aan de schuur
- Dak van het botenhuis vervangen;
- Enkele tegels in het pleintje voor de molen vervangen;
- Onderhoud aan het groen (gras, heggen, struiken, bomen).
Varnebroeker molen
(J. van Vliet):
- Vangtouw vervangen
- Met HHNK is contact geweest in verband met herstel van de dijk (op hoogte brengen, vernieuwen van
de verharding langs de dijk tot de molen) en de consequenties voor de molen. Dit zal worden
uitgevoerd in februari-maart 2022. Hierbij wordt het (bijna nieuwe) erfhek rond de molen tijdelijk
verwijderd en weer terug geplaatst;
Voor 2022:
- Alg op hekwerk van gevlucht
- Aalscholvers ontmoedigen op de wieken te gaan zitten (vogelpoep, erg agressief)
- Verzakkende bestrating rond de molen.
- Nieuwe beter passende zeilen
Concluderend:
- De molens draaien veel;
- De molens (met name de 4 aan de Molenkade) trekken veel publiek, waarbij Molendag steeds de kroon
spant. De activiteiten en PR die normaal gesproken door de molenaars hiervoor worden georganiseerd
dragen hier in grote mate in bij. In 2020 was Nederland in de greep van de Covid-19 pandemie met
veel beperkingen, waardoor bezoek aan de molens noodgedwongen beperkt is gebleven. - Door de molenaars wordt flink meegewerkt in het onderhoud van de molens en erven;
- Er ligt nog veel meer werk te wachten.
Tot zover 2021,
Werkgroep Molenonderhoud, Andreas de Vos